هر چند ملاحظات و تعلیمات اخلاقی، موضوعاتی بسیار کهن و پر سابقه است ولی شرایط امروزی جوامع بشری باعث گردیده است که به مسائلی حاد و اضطراری مبدل گردد تا آنجا که امروزه بحران اخلاق یکی از چهار بحرانی است که جهان با آن روبه رو است. بهترین محل برای حل این مسائل مدرسه و محیط های آموزشی است. زیرا آموزش و پرورش خود بستر توسعه اخلاق است و جامعه باید های اخلاقی خود را عمدتا از طریق برنامه های آموزش و پرورش دنبال می کند. مسئله رشد اخلاقی دانش آموزان موضوعی است که در رابطه با آن تجارب برتر زیادی تدوین می گردد. همچنین در رابطه با موضوع آموزش اخلاق و رفتار اسلامی و بررسی روابط و تاثیرات آنها بر روی هم نیز می بایست از تجربیات تربیتی همکاران بهره مند شد. فرهنگیان همواره تجارب تربیتی خود را در این رابطه در معرض سایر همکاران این رشته قرار داده اند. در تجربه حاضر نیز تلاش شده است که این موضوع بیشتر و دقیق تر بسط داده شود. چرا که در نظر دارم ، این تجربه در اختیار همه همکاران قرار گیرد. همانطور که می دانیم پس از نهاد خانه و خانواده كه كانون پر مهر و محبت پدر و مادر است ، مدرسه مهم ترين مكان برای تعليم و تربيت است . جائی كه محل بروز و ظهور رسالت خطير معلمی است كه اگر او معلمی كند راه انحراف بسته می شود و در زندانها مسدود می گردد. مكتب تعليم و تربيت اسلامی رسالت های مهمی را برای معلم و مربی ترسيم كرده است.

معلمان یکی از افراد کلیدی هستند که نقش مهمی در پرورش نیروهای فرهنگی- اجتماعی- اقتصادی در زندگی دانش آموزان دارند و می توانند دانش آموزان را که جزئی از افراد جامعه هستند و درآینده نقش ایفا می کنند هدایت و راهنمایی کنند تا بتوانند آینده ی جامعه خود را به دست خود رقم زنند معلم یکی از ارکان مهم نظام آموزش و پرورش است و نقشی ماندگار و وظایفی اثرگذار در فرایند تعلیم و تربیت دارد. یکی از مهم ترین آنان، هدایتگری و نقش تربیتی معلم است. در تعلیم و تربیت اسلامی، معلمی شغل انبیا است و از معلم به مثابه مربی، الگو و اسوه یاد شده است که علاوه بر تعلیم، در هدایت و تربیت مربیان نیز نقشی فعال و مؤثر دارد.شاگردان، به دليل نفوذ روحي و معنوي معلم، تأثيرات شگرفي از او مي گيرند. معلم، با نفوذ كلامش مي تواند فرزند شقي ترين افراد را نيز به راه راست رهنمود سازد مانند پسر يزيد بن معاويه كه تحت تأثير معلم لايقش به اهل بيت ـ عليهم السلام ـ گرايش پيدا کرده بود. بيشتر انسان‌هاي موفق، كاميابي خود را مديون معلمان خود مي‌دانند و نيز افرادي هستند كه سرخوردگي و شكست‌هاي زندگي‌شان، ناشي از برخورد بد معلمان است.براي نيل به موفقيت، و نفوذ در شاگردان، بايد روش‌هاي تعليم و تربيت، ـ چه آنهائي كه علم به آن رسيده و چه آنهائي كه علم هنوز به آنها نرسيده ولي در كتاب هاي اخلاقي و روايي ما آمده است ـ را مدنظر قرار بدهيم.

کلید واژه ها: اخلاق ، اسلامی ، تربیت ، دانش آموزان ، رفتار

مقدمه

معلم مهم ترین فرد در نظام آموزشی است چرا که مسئول اجرایی است و حتی می تواند برنامه آموزشی بد را نیز با خلاقیت و مهارت خود بصورت مناسبی به اجرا در آورد و نتیجه بهتری را بگیرد، نقش معلم چنان مهم است که اگر اشتباه انتخاب شود نتیجه برنامه آموزشی عالی را نیز خراب می کند.معلم با توجه به نفوذ معنوی اشَ، قلب و اندیشه و رفتار دانش آموز را تسخیر می کند. تمام رفتار معلم از کوچک ترین حرکات و اشارات او تا نحوه گفتار و عملش ممکن است توسط دانش آموزان تقلید شود.معلم فقط کار تدریس و آموزش را انجام نمی دهد بلکه روح و روان دانش آموزان را نیز تحت آموزش مستقیم و غیر مستقیم خود قرار می دهد، چرا که دانش آموزان معلم را الگو خود در رفتار و گفتار قرار می دهند. معلم دانش آموزان را پرورش می دهد، معلم توانا با ارزش های انسانی والا، می تواند دانش آموزان خود را به نحو احسن تربیت کند و آموزش دهد؛ البته در زمینه تربیت نباید نقش والدین را کم رنگ کرد یا فراموش نمود.در مدرسه دو خرده فرهنگ را می توان از یکدیگر متمایز کرد: خرده فرهنگ دانش آموزان و خرده فرهنگ معلمان. البته ارزش های این دو خرده فرهنگ متفاوت هستند. ارتباط و دلبستگی نوجوان به معلمان، تاثیر زیادی روی علاقه ها، نگرش ها، تفکرات و تمایلات وی به جای می کذارد. به همین خاطر، هر چه ارتباط و علاقه نوجوان به معلم بیشتر شود، آثار و پیامد های آن بارز تر خواهد شد. این ارتباط و علاقه، به شکل ها و رنگ های گوناگون در می آید که اساس آن، به شخصیت معلم، میزان تعهد او به شغل خود، میزان درک و شناخت وی نسبت به مرحله ی نوجوانی و طریقه ی حل مشکلات آن بستگی دارد.